Obiekty budowlane wymagające pozwolenia na budowę oraz przyłącza elektroenergetyczne, wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe, cieplne i telekomunikacyjne podlegają geodezyjnemu wyznaczeniu w terenie.

Projekt zagospodarowania działki lub terenu należy opracować geodezyjnie, w celu określenia danych liczbowych potrzebnych do wytyczenia w terenie położenia poszczególnych elementów projektowanych obiektów budowlanych.

Geodezyjne wytyczenie obiektów budowlanych w terenie służy przestrzennemu usytuowaniu tych obiektów zgodnie z projektem budowlanym, a w szczególności zachowaniu przewidzianego w projekcie położenia wyznaczanych obiektów względem obiektów istniejących i wznoszonych oraz względem granic nieruchomości.

Wytyczeniu w terenie i utrwaleniu na gruncie, zgodnie z wymaganiami projektu budowlanego, podlegają geodezyjne elementy określające usytuowanie w poziomie oraz posadowienie wysokościowe budowanych obiektów, a w szczególności:

- główne osie obiektów budowlanych naziemnych i podziemnych

- charakterystyczne punkty projektowanego obiektu

- stałe punkty wysokościowe – repery

Geodeta stwierdza wykonanie tyczenia przez dokonanie odpowiedniego wpisu w dzienniku budowy.

Jeżeli w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym brak jest dokumentacji geodezyjnej określającej przebieg granic lub zawarte w niej dane nie są wiarygodne, dane dotyczące przebiegu granic ewidencyjnych pozyskuje się w wyniku pomiarów geodezyjnych poprzedzonych ustaleniem przebiegu tych granic w terenie.

Ustalenia przebiegu granic działek ewidencyjnych, w tym położenia wyznaczających je punktów granicznych, dokonuje geodeta na podstawie zgodnych wskazań właścicieli lub użytkowników wieczystych tych działek albo osób władających tymi działkami na zasadach samoistnego posiadania, potwierdzonych ich zgodnym oświadczeniem złożonym do protokołu ustalenie przebiegu granic działek ewidencyjnych.

Jest to uproszczona forma rozgraniczenia nieruchomości - gdy nie występuje spór graniczny.

Podziału nieruchomości dokonuje się na wniosek i koszt osoby, która ma w tym interes prawny.

Podziału nieruchomości można dokonać, jeżeli jest on zgodny z ustaleniami planu miejscowego, w przypadku jego braku – jeżeli nieruchomość jest położona na obszarze nieobjętym obowiązkiem sporządzenia tego planu – podziału nieruchomości można dokonać, jeżeli jest zgodny z warunkami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Niezależnie od ustaleń planu miejscowego, a w przypadku braku planu niezależnie od decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, podział nieruchomości może nastąpić w celu:

- zniesienia współwłasności nieruchomości zabudowanej co najmniej dwoma budynkami, wzniesionymi na podstawie pozwolenia na budowę, jeżeli podział ma polegać na wydzieleniu dla poszczególnych współwłaścicieli, wskazanych we wspólnym wniosku, budynków wraz z działkami gruntu niezbędnymi do prawidłowego korzystania z tych budynków

- wydzielenia działki budowlanej, jeżeli budynek został wzniesiony na tej działce przez samoistnego posiadacza w dobrej wierze

- wydzielenia części nieruchomości, której własność lub użytkowanie wieczyste zostały nabyte z mocy prawa

- realizacji roszczeń do części nieruchomości wynikających z przepisów Ustawy o Gospodarce Nieruchomościami lub z odrębnych ustaw

- realizacji przepisów dotyczących przekształceń własnościowych albo likwidacji przedsiębiorstw państwowych lub samorządowych

- wydzielenia części nieruchomości objętej decyzją: o ustaleniu lokalizacji drogi publicznej, o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego, o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych

- wydzielenia działki budowlanej niezbędnej do korzystania z budynku mieszkalnego

- wydzielenia działek gruntu na terenach zamkniętych